PEDAGOG / PSYCHOLOG SZKOLNY

Plan efektywnych 45-minut w szkole

>>> 2025-12-04 --> id: 1113

Przykładowy plan efektywnej lekcji:

Rozgrzewka – do 5 minut
Rozgrzewka i krótkie wprowadzenie do tematu – być może dobrym podejściem będzie wspólne stworzenie mapy myśli lub krótka dyskusja związana z tematem lekcji.

Nowy materiał – do 15 minut
Wykorzystaj moment, w którym uczniowie są najbardziej skupieni. Sugeruje się, że uwaga uczniów zaczyna obniżać się mniej więcej 10 minut po rozpoczęciu lekcji (Hartley i Davies, 1978, Bradbury, 2016), a okno uwagowe dla dzieci w wieku 7–12 lat wynosi ok. 15 minut (Middendorf, 1995, Bradbury, 2016). Warto zatem, by nowy materiał pojawił się na samym początku. Jednocześnie należy pamiętać, że zajęcia wzbudzające w uczniach zainteresowanie pozwolą na wydłużenie ich okna uwagowego.

Utrwalanie – do 10 minut
Połączenie nowego materiału z już opanowanym lub takim, który aktualnie szlifujemy. Dobrym pomysłem będzie nauka poprzez zabawę, pracę w parach lub grupie. Zadbaj
o uruchomienie kreatywności uczniów i zaangażowanie ich w temat.

Podręcznik – do 10 minut
Czas na zadania pisemne i pracę z podręcznikiem.

Powtórka – do 5 minut
Powtarzanie najważniejszych elementów lekcji. Gdy lekcja ma się ku końcowi, uczniowie są już zmęczeni, a muszą wyjść z poczuciem, że na zajęciach było ciekawie i wiele się dowiedzieli. Powtórzmy 5 najważniejszych informacji z zajęć i dajmy uczniom się wykazać.


Bibliografia:
Bradbury, N.A. (2016). Attention span during lectures: 8 seconds, 10 minutes, or more?. Advances in Physiology Education, 40(4), s. 509–513. https://doi:10.1152/advan.00109.2016
Hartley, J., Davies, I.K. (1978). Note‐taking: A critical review. Programmed Learning and Educational Technology, 15(3), s. 207–224. https://doi.org/10.1080/0033039780150305
Middendorf, J., Kalish, A. (1995). The 'change-up' in lectures, National Teaching and Learning Forum, 5 (2), s. 1–5.

Jak dbać o motywację uczniów podczas lekcji?

>>> 2025-12-03 --> id: 1111

„Trzymaj się z dala od ludzi, którzy próbują pomniejszać Twoje ambicje. Mali ludzie zawsze tak robią, a naprawdę wielcy sprawiają, że czujesz, że i Ty możesz być wielki”.

Mark Twain

Termin „motywacja” w psychologii stosowany jest do opisu mechanizmów odpowiedzialnych za uruchomienie, ukierunkowanie, podtrzymanie i zakończenie zachowania. O motywacji mówimy zatem zarówno w sytuacji, gdy podejmujemy działania mające na celu odzyskanie stanu równowagi i znalezienie bodźca niezbędnego do normalnego funkcjonowania (np. kiedy dostajemy złą ocenę ze sprawdzianu i jest nam z tego powodu przykro, uczymy się, by ją poprawić), jak i wtedy, gdy sami tę równowagę zaburzamy, by zmienić nasz stan na subiektywnie lepszy (np. chcemy nauczyć się nowego języka, więc zapisujemy się na dodatkowe zajęcia).
W oparciu o humanistyczne koncepcje motywacji możemy rozróżnić jej dwa typy: motywację opartą na konieczności – muszę oraz motywację opartą na wyborze – chcę, które możemy również inaczej nazwać motywacją zewnętrzną i motywacją wewnętrzną (Doliński i Strelau, 2018).
Poprzez motywację wewnętrzną najczęściej rozumie się skłonność jednostki do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na samą treść tej aktywności. Jednostki motywowane wewnętrznie mają tendencję do przywiązywania dużej wagi do informacji zawartych na lekcji bez stosowania zewnętrznych nagród i wzmocnień. Z drugiej strony osoby motywowane zewnętrznie polegają wyłącznie na nagrodach i pożądanych wynikach swojej motywacji, np. ocenach czy wynikach egzaminu (Lei, 2010). Uczniowie motywowani zewnętrznie są narażeni na większe ryzyko osiągania gorszych wyników w nauce niż uczniowie zmotywowani wewnętrznie (Dean i Dagostino, 2007, Daniels, 2010). Ponadto zmotywowani wewnętrznie uczniowie osiągają sukcesy w nauce poprzez zaangażowanie w naukę, zadawanie pytań oraz aktywne uczestnictwo w zajęciach, laboratoriach i grupach badawczych (Schunk i in., 2008).

A zatem – jak możemy wzmacniać motywację wewnętrzną naszych uczniów?

Zadbaj o zaspokojenie ich podstawowych potrzeb!

Zgodnie z teorią motywacji Maslowa do działania motywują nas nasze potrzeby. Potrzeby rozłożone są hierarchicznie, zaczynając od potrzeb fizjologicznych poprzez potrzeby bezpieczeństwa, miłości, przynależności i szacunku aż do potrzeb samorealizacji, czyli rozwoju. Warto pamiętać, że nasi uczniowie nie będą przyswajali wiedzy efektywnie, jeśli któraś z potrzeb niższego rzędu nie będzie u nich zaspokojona.

Zadbaj o wzbudzenie w nich ciekawości omawianym tematem!

W literaturze dotyczącej motywacji pojawia się również pojęcie motywu. Motyw to uświadomienie sobie celu i planu działania, umożliwiające danej osobie podjęcie określonej czynności (Obuchowski, 1982). Jeśli uczeń wie, kiedy i gdzie będzie mógł wykorzystać przekazywany przez nauczyciela zakres materiału oraz jakie kroki powinien podjąć, by się go nauczyć, łatwiej będzie mu przyswoić wiedzę i zmotywować się do działania. Nie od dziś wiadomo, że sukcesy intelektualne wiążą się nie tyle z samymi zdolnościami, lecz raczej
z uruchamianymi mechanizmami ciekawości i wytrwałym dążeniem do jej zaspokojenia (Berlyne, 1966). I choć to nie lada wyzwanie, to jeśli uda nam się wzbudzić ciekawość uczniów omawianym zagadnieniem, będzie im zdecydowanie łatwiej wzbudzić w sobie większe pokłady energii, by przyswoić przekazywane treści. Ciekawość wobec stawianych nam zadań jest bowiem nieodłącznym elementem wysokiej motywacji wewnętrznej (Oudeyer i in., 2016).

Zadbajmy o dopaminę!

Kluczową rolę w podtrzymaniu naszej motywacji oraz uwagi w działaniu odgrywa dopamina. Wspólnie z serotoniną ten neuroprzekaźnik nie tylko pomaga nam w nauce, lecz również pozytywnie wpływa na pamięć, koordynację wzrokowo-ruchową i sprawność umysłową. Poprawiając nasz nastrój, dopamina wraz z serotoniną regulują układ nagrody, wpływając tym samym pozytywnie na nasz zapał i naszą motywację. Postaraj się zatem, by na Twoich zajęciach pojawiały się elementy zaskoczenia oraz nowe formy pracy, które zainteresują uczniów i tym samym zwiększą ich poziom wspomnianych neuroprzekaźników. Warto również stawiać przed naszymi uczniami wyzwania odpowiednie do ich posiadanej wiedzy i umiejętności. Brak odpowiedniej stymulacji poznawczej i zbyt wiele rutyny obniżają aktywność mózgową, w szczególności układ nagrody, a tym samym prowadzą do nudy
i frustracji. Z drugiej strony należy pamiętać, że zadania zbyt trudne i przekraczające możliwości naszych podopiecznych również mogą prowadzić do niezadowolenia oraz złości.

Chwalmy naszych uczniów za ich osiągnięcia i zaangażowanie!

W 1972 roku Edward Deci przeprowadził badanie na temat motywacji wewnętrznej. Uczestnicy badania mieli wykonywać zadania, które w pewnym momencie przerywano,
a następnie mieli czas wolny, który mogli zagospodarować w dowolny sposób. Jedną
z możliwości była kontynuacja zadania (traktowana jako wskaźnik motywacji wewnętrznej). Niektórym uczestnikom wcześniej obiecywano nagrody pieniężne za poprawne wykonanie zadania, a innym nic o nagrodzie nie wspominano. Wyniki badań wskazywały na ogół, że osoby, którym proponowano wcześniej nagrodę, rzadziej kończyły zadanie i tym samym wykazywały niższą motywację wewnętrzną (Deci, 1972). W późniejszym czasie zauważono jednak, że dużo zależy również od rodzaju nagrody – materialne (np. nagroda pieniężna) charakteryzują się aspektem sterującym (działamy po to, by je uzyskać), a nagrody niematerialne (np. pochwała) mają charakter informacyjny i są dla nas znakiem, że wykonujemy daną czynność poprawnie. Liczne badania prowadzą do wniosku, że jeśli w zewnętrznych nagrodach dominuje pierwiastek informacyjny, to nie będą one powodowały spadku motywacji wewnętrznej (Deci i Ryan, 1985). Pochwały i docenianie starań uczniów pomogą nam zatem nie tylko w budowaniu ich zaangażowania w przebieg zajęć, lecz również wzmocnią ich pewność siebie i wiarę w swoje możliwości.

Pozwólmy, by nasi uczniowie mieli wpływ na przebieg zajęć!

Na przestrzeni wielu lat badacze zauważyli, że uczniowie, którzy mieli większy wpływ na przebieg zajęć i których zdanie było częściej brane pod uwagę przez nauczyciela,
a stosowane nagrody miały charakter informacyjny, wykazywali się wyższą motywacją wewnętrzną niż rówieśnicy, którzy wpływu na przebieg lekcji nie mieli (Richer i Vallerand, 1995; Okumuls i Ceylan, 2017). Innymi słowy, warto zadbać o to, by nasi uczniowie mieli pewien wpływ na przebieg naszych zajęć. Dajmy im możliwość wyboru następnego zadania lub zapytajmy, czy wolą pracować sami, w parach czy w grupie. Zadbajmy o to, by na naszych zajęciach uczniowie czuli się ich częścią.



Bibliografia:
Berlyne, D.E. (1966). Curiosity and Exploration. Science, 153(3731), s. 25–33. doi:10.1126/science.153.3731
Doliński, D., Strelau, J. (2018). Psychologia: Podręcznik akademicki, Tom 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Drożak, J., Bryła, J. (2005). Dopamina – nie tylko neuroprzekaźnik, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 59, s. 405–420.

Jak pomóc uczniom w nauce

>>> 2025-12-03 --> id: 1112

Okno uwagowe:
przyjmuje się, że uwaga uczniów zaczyna obniżać się mniej więcej 10 minut po rozpoczęciu lekcji. Okno uwagowe uczniów wynosi średnio do 15 minut, choć z wiekiem ta liczba się wydłuża. Można oszacować długość koncentracji na 2–3 minuty na każdy rok życia dziecka.
Rozwiązanie? Skorzystaj z techniki Pomodoro: zachęcaj uczniów do pracy w blokach czasu, np. 25 minut skupienia i 5 minut przerwy.
Takie podejście pomaga unikać zmęczenia uwagi i zwiększa efektywność.

Częste korzystanie z technologii, takich jak media społecznościowe i gry wideo, może negatywnie wpływać na długość koncentracji, zwłaszcza u nastolatków. Krótkie formy treści (takie jak filmy na TikToku) mogą przyzwyczajać mózg do częstych zmian bodźców, co utrudnia skupienie na dłuższych zadaniach. Z kolei odpowiednio dobrane narzędzia technologiczne, np. gry edukacyjne, mogą wspierać rozwój uwagi. Uważa się, że regularna aktywność fizyczna poprawia zdolność dzieci i młodzieży do utrzymania uwagi, szczególnie w warunkach rozpraszających.

Dzień Zdrowia Psychicznego

>>> 2025-10-10 --> id: 1087

Europejski Tydzień Szczepień

>>> 2025-04-24 --> id: 1051

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Koninie informuje, że w dniach 27 kwietnia - 3 maja 2025 roku obchodzimy Europejski Tydzień Szczepień (ETS). Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), której celem jest zwiększenie wiedzy na temat korzyści wynikających ze szczepień, podniesienie świadomości znaczenia szczepień w zapobieganiu chorobom i ochronie życia oraz uświadomienie ryzyka związanego ze spadkiem osób zaszczepionych.

Tegoroczny Europejski Tydzień Szczepień podkreśla pilną potrzebę osiągnięcia wysokiego i sprawiedliwego poziomu zaszczepienia w każdej społeczności, aby zapobiec wybuchom tych chorób teraz i w przyszłości.
Szczepienia należą do najważniejszych zdobyczy współczesnej medycyny i zdrowia publicznego. Ratują życie i chronią przed powikłaniami związanymi z chorobami zakaźnymi. Dzięki szczepieniom zwyciężyliśmy jedną z najgroźniejszych chorób, jaką była ospa prawdziwa.
Eksperci oceniają, że około 122 miliony osób zawdzięcza życie szczepionkom, bez których nie mieliby szansy przeżyć nawet okresu dzieciństwa. To, dlatego, że w ciągu ostatnich kilku dekad zaszczepiono miliony osób przeciw chorobom takim jak odra, krztusiec czy pneumokokowe zapalenie płuc. Dodatkową korzyścią ze szczepień jest ograniczenie zużycia antybiotyków i rozwoju antybiotykoodporności. Szczepienie jest jednym z najbardziej opłacalnych sposobów unikania chorób zakaźnych. Według WHO szczepienia obecnie pozwalają uniknąć nawet 3 milionów zgonów rocznie, a kolejnych 1, 5 miliona można by uniknąć, poprawiają dostępność do szczepień.
Dziś dzięki różnym szczepionkom chronimy ludzi przed blisko 30 chorobami zakaźnymi. Szczepienia ochronne w Polsce realizowane są w oparciu o Program Szczepień Ochronnych (PSO), który na podstawie stanu epidemiologicznego kraju oraz dostępnych środków finansowych jest Strona 1 z 2 corocznie aktualizowany. Program składa się ze szczepień obowiązkowych refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i szczepień zalecanych, które są odpłatne. Ogłasza go Główny Inspektor Sanitarny (GIS). Szczepionki wykorzystywane do szczepień są zarejestrowane w Polsce i rekomendowane przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Powszechne szczepienia dzieci i młodzieży w Polsce doprowadziły do znacznego ograniczenia ryzyka zachorowania i powikłań w przebiegu m.in. błonicy, poliomyelitis, krztuśca, odry oraz wirusowego zapalenia wątroby typu B.
Dzięki powszechnemu obowiązkowi szczepienia wzrasta liczba osób uodpornionych przeciw tym chorobom i zmniejsza się ryzyko epidemii tych chorób zakaźnych w populacji. Szczepienia sprzyjają zdrowiu – w odróżnieniu od wielu innych działań medycyny pozwalają zdrowym być nadal zdrowymi.
Odsetek zaszczepionych osób zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w Polsce sięga ok. 95% populacji, co skutecznie zapobiega szerzeniu się zachorowań na choroby zakaźne
i chroni nie tylko osoby, które się zaszczepiły, ale również tych, którzy są za mali na szczepienia lub z powodu medycznych przeciwwskazań zaszczepić się nie mogli.

Należy pamiętać, że szczepionki:
• ratują życie,
• są jednym z największych osiągnięć cywilizacji,
• chronią przed powikłaniami i kalectwem z powodu chorób zakaźnych,
• działają szybko,
• eliminują najgroźniejsze choroby zakaźne,
• wspierają odporność dorosłych i odwrotnie.
Nieocenioną rolę odgrywa, więc edukacja zdrowotna z zakresu szczepień ochronnych, której celem jest podnoszenie poziomu świadomości zdrowotnej Polaków i promowanie aktywnej postawy w dbaniu o zdrowie. Zachęcamy do podejmowania działań edukacyjnych
z dziećmi i młodzieżą nt. ,,Szczepień ochronnych” i dostarczania rzetelnych informacji na temat szczepień ochronnych.

Więcej informacji o ETS dostępnych jest na stronie internetowej WHO:
European Immunization Week 2025, Szczepienia.Info - Strona główna, Szczepienie ratuje życie | Pacjent,

Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją

>>> 2025-02-24 --> id: 1031

23 lutego, obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją – dzień, który ma na celu zwiększenie świadomości na temat tej choroby oraz przełamanie tabu wokół zdrowia psychicznego.
Depresja to nie „gorszy dzień” ani „chwilowy smutek” – to poważna choroba, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, płci czy statusu społecznego. Szacuje się, że na świecie cierpi na nią ponad 280 milionów ludzi. W Polsce z depresją zmaga się około 1,5 miliona osób, a wiele z nich nie otrzymuje odpowiedniej pomocy.

Jak możemy pomóc?
✔️ Mówmy o depresji – świadomość to pierwszy krok do zmiany.
✔️ Słuchajmy i wspierajmy – nie bagatelizujmy problemów bliskich.
✔️ Zachęcajmy do szukania pomocy – terapia i leczenie farmakologiczne mogą uratować życie.
✔️ Dbajmy o swoje zdrowie psychiczne – odpoczynek, ruch i rozmowa to ważne elementy profilaktyki.

Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, zmaga się z depresją – nie jesteś sam/a. Warto sięgnąć po pomoc specjalistów. W Polsce działają bezpłatne infolinie, takie jak Telefon Zaufania 116 123.

Dzielmy się wiedzą, okazujmy wsparcie i wspólnie walczmy ze stereotypami dotyczącymi depresji.

Działania profilaktyczne podjęte w I półroczu 2024/2025:

>>> 2025-01-17 --> id: 1020

Realizacja programów profilaktycznych:

✔️ „Szkoła Promująca Zdrowie” – wszyscy uczniowie i nauczyciele

✔️ „Czyste Powietrze Wokół Nas”- oddział przedszkolny 0

✔️Mamo, Tato ,co Wy na to” – oddział przedszkolny 0

✔️ „Trzymaj Formę” – klasy 6 – 8

✔️ „Godzina dla Młodych Głów” – klasy 4 – 8

✔️ „Pierwsza pomoc” – cykliczne spotkania i warsztaty uczniów z ratownikiem z OSP w Golinie

Działania:

✔️ Światowy Dzień Pierwszej Pomocy – 14.09.2024

✔️ Międzynarodowy Dzień Kropki – 16.09.2024

✔️ Sprzątanie Świata „Na straży czystej ziemi” – 27.09.2024

✔️ Dzień Jabłka – 27.09.2024

✔️ Międzynarodowy Dzień Empatii – 02.10.2024

✔️ „Razem tworzymy lepszy świat” – warsztaty z Fundacją Podaj Dalej – 16.10.2024

✔️ „Tydzień Uczniowskiej Supermocy” – od 21 do 25.10.2024

✔️„Wszystkim jest bliska ochrona środowiska” – warsztaty dla klas 1 – 5 w Ośrodku Edukacji Leśnej Nadleśnictwa Grodziec – 24.10.2024

✔️Ogólnopolski Tydzień Kariery „Pasja – Motywacja – Odwaga” (klasa 7) – 24.10.2024

✔️ Dzień Zdrowego Żywienia i Gotowania – Dzień Zdrowego Śniadania – 18.11.2024

✔️Światowy Dzień Rzucania Palenia – 30.11.2024

✔️ Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych – 03.12.2024

✔️„Zdrowy styl życia, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna oraz zwiedzanie laboratorium” (klasa 5 i 6) w Państwowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Koninie – 09.12.2024

✔️ „Bezpieczne Ferie” – spotkanie z policją i ratownikiem ze OSP w Golinie – 13.01.2025

✔️ „Z całych sił zdrowo żyj!” – szkolna zabawa karnawałowa podsumowująca działania profilaktyczne – 17.01.2025

Drogi rodzicu,

>>> 2024-10-10 --> id: 990

Przedstawiamy 32 zasady dbania o prawidłowy rozwój psychiczny dziecka:

1.Dowiedz się jak powinien wyglądać prawidłowy rozwój dziecka.
Rozwój dziecka jest złożonym procesem, który przebiega w różnych etapach. Aby zapewnić dziecku prawidłowy rozwój, rodzice powinni znać jego potrzeby i możliwości. Warto zapoznać się z literaturą na temat rozwoju dziecka lub skorzystać z konsultacji u psychologa.
2. Wprowadź zasady i granice.
Zasady i granice są ważne dla zapewnienia dziecku poczucia bezpieczeństwa. Pozwalają dziecku zrozumieć, co jest dozwolone, a co nie. Należy jednak pamiętać, aby zasady i granice były jasne i konsekwentnie egzekwowane.
3. Unikaj kar i nagród.
Kary i nagrody mogą być skutecznym sposobem na kształtowanie zachowań, ale mogą również prowadzić do negatywnych skutków, takich jak:
• Rozwój lęku i niepewności.
• Ograniczenie samodzielności i kreatywności.
• Rozwój zachowań manipulacyjnych (np. kłamstwa).
Zamiast kar i nagród, warto stosować pozytywne wzmocnienia, takie jak pochwała, uśmiech czy przytulenie.
4. Daj dziecku samodzielnie doświadczać i eksplorować środowisko.
Dzieci uczą się poprzez doświadczenie. Dlatego ważne jest, aby pozwolić dziecku samodzielnie odkrywać świat. Warto jednak pamiętać o zapewnieniu dziecku bezpieczeństwa i nadzoru.
5. Pozwalaj dziecku rozwijać kompetencje społeczne.
Kompetencje społeczne to umiejętności potrzebne do budowania relacji z innymi ludźmi. Aby dziecko mogło rozwinąć te umiejętności, ważne jest, aby pozwalać mu na interakcje z innymi dziećmi.
6. Poświęcaj dziecku swój czas.
Czas spędzony z dzieckiem jest najcenniejszym prezentem, jaki możesz mu ofiarować. Dzięki temu dziecko czuje się kochane i akceptowane.
7. Spożywajcie rodzinnie posiłki.
Posiłki to idealna okazja do spędzenia czasu z rodziną i nauki zdrowych nawyków żywieniowych.
8. Daj dziecku być dzieckiem.
Nie należy oczekiwać od dziecka zbyt wiele. Pozwól mu cieszyć się dzieciństwem i rozwijać się w swoim tempie.
9. Nie przyspieszaj na siłę.
Każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Nie należy oczekiwać od niego, że będzie od razu potrafiło wykonywać trudne czynności.
10. Bądź dobrym wzorem.
Dzieci uczą się przez obserwację. Dlatego ważne jest, aby rodzice byli dobrymi wzorami dla swoich dzieci. Warto pamiętać o tym, aby postępować w sposób zgodny z wartościami, które chcemy przekazać swoim dzieciom.
11. Udaj się po pomoc.
Jeśli zauważysz u dziecka trudności, z którymi nie potrafisz sobie poradzić, nie zwlekaj i udaj się do specjalisty.
12. Ogranicz oglądanie TV.
Dzieci do ukończenia 2 roku życia nie powinny mieć styczności z TV. Oglądanie TV może prowadzić do przebodźcowania układu nerwowego, problemów z zachowaniem, koncentracją i uwagą.
13. Nie zastępuj dziecku czasu.
Nie zastępuj dziecku czasu, który powinieneś mu przeznaczyć, bajkami i tabletem. Dziecko potrzebuje czasu na interakcje z rodzicami i innymi ludźmi.
14. Okazuj dziecku czułość i miłość.
Dzieci potrzebują czułości i miłości od rodziców. Okazuj dziecku swoją miłość poprzez przytulanie, całowanie, dotyk.
15. Angażuj dziecko w codzienne czynności.
Angażuj dziecko w codzienne czynności, takie jak gotowanie, sprzątanie, zakupy. Dzięki temu dziecko nauczy się samodzielności i poczuje się potrzebne.
16. Przekazuj dziecku dobre wzorce.
Bądź dla dziecka dobrym wzorcem. Nie rób tego, czego nie chcesz, aby Twoje dziecko powtarzało w przyszłości. Jeśli nie chcesz, żeby przeklinało – nie rób tego. Jeśli chcesz by potrafiło zwrócić się do Ciebie z problemem – słuchaj, gdy mówi.
17. Pokaż, że aktywność fizyczna jest ważna w życiu.
Zachęcaj dziecko do aktywności fizycznej. Aktywność fizyczna jest ważna dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
18. Przekaż swojemu dziecku dobry wzorzec systemowy.
Pokaż dziecku, jak radzić sobie z konfliktami i jak budować zdrowe relacje.
19. Nie znikaj z życia dziecka.
Nie wymykaj się po cichu z domu. Informuj dziecko, kiedy będziesz wychodził i kiedy wrócisz.
20. Zadbaj o siebie.
Dbanie o siebie jest ważne dla twojego zdrowia i samopoczucia. Jeśli nie czujesz się dobrze, nie wciągaj w to dziecka.
21. Trzymaj swoje emocje na wodzy.
Jeśli czujesz złość lub inne trudne emocje, nie wyżywaj się na dziecku. Znajdź zdrowy sposób na wyrażanie swoich emocji.
22. Wstrzymuj się przed dyskusją.
Dziecko w silnym wzburzeniu emocjonalnym nie jest w stanie racjonalnie myśleć i wyciągać wniosków. Dyskutowanie z nim w tym momencie nie ma sensu i może tylko pogorszyć sytuację. Lepiej jest poczekać, aż dziecko się uspokoi, a następnie porozmawiać z nim o zaistniałej sytuacji.
23. Dbaj o intymność.
Dziecko ma prawo do swojej własnej przestrzeni i prywatności. Rodzice powinni to respektować i nie zmuszać dziecka do dzielenia się swoimi rzeczami lub do opowiadania o tym, co przeżywa.
24. Szanuj tajemnice.
Dzieci mają prawo do swoich tajemnic. Rodzice powinni to uszanować i nie próbować ich wydobyć.
25. Nie zawstydzaj dziecka.
Zawstydzanie dziecka może mieć negatywne skutki dla jego rozwoju emocjonalnego
i społecznego. Może prowadzić do niskiej samooceny, wycofywania się z kontaktów z innymi ludźmi i agresji.
26. Czytaj z dzieckiem.
Czytanie z dzieckiem jest świetnym sposobem na rozwijanie jego umiejętności poznawczych, językowych i emocjonalnych. Pozwala dziecku poznawać świat, rozwijać wyobraźnię i uczy go empatii.
27. Rozmawiaj z nim.
Rozmowy z dzieckiem są ważne dla budowania relacji i zaufania. Pozwalają dziecku dzielić się swoimi przeżyciami i uczuciami.
28. Nie wartościuj i nie rób rankingów.
Ocenianie i porównywanie dziecka z innymi może prowadzić do niskiej samooceny
i zaburzeń emocjonalnych. Lepiej jest skupić się na wspieraniu dziecka i budowaniu jego poczucia własnej wartości.
29. Pozwól być samodzielnym.
Dziecko potrzebuje czasu i przestrzeni na rozwijanie swojej samodzielności. Rodzice powinni wspierać dziecko w podejmowaniu samodzielnych decyzji i działaniach.
30. Otwieraj się na swoje dziecko.
Bądź otwarty na emocje dziecka i staraj się je zrozumieć. Nie bagatelizuj jego uczuć i nie próbuj narzucać mu własnych emocji.
31. Nie kłam.
Dzieci są bardzo spostrzegawcze i szybko odróżniają prawdę od kłamstwa. Kłamstwa rodziców mogą prowadzić do utraty zaufania i trudności w budowaniu relacji z dzieckiem.
32. Dbaj o to, aby dziecko miało wpływ na swoje życie.
Dziecko ma prawo do decydowania o sobie i swoim życiu. Rodzice powinni dawać dziecku możliwość dokonywania wyborów i pokazywać, że ich decyzje mają realny wpływ na rzeczywistość.